| Албатта ҳукм Аллоҳникидур |
 |
Сиёсий сақофий таҳлилий
сайт |
|
инсон деган эътиборда кўзга ташланадиган ҳаётий энергия кўринишларидан бири бўлади. Ислом шахслар ўртасидаги, уларнинг умумий ва хос маиший ҳаётларидаги алоқаларни тартибга солиш учун ҳукмларни олиб келди. Яъни одамларнинг бир-бирлари билан бўладиган алоқаларини тартибга солиш учун ҳукмларни олиб келди. Шунингдек одамлар билан давлат ўртасидаги алоқаларни, давлат билан бошқа давлатлар ўртасидаги алоқаларни тартибга солувчи ёки жамоатни унинг жамоатлиги жиҳатидан келиб чиқиб тартибга солувчи шаръий ҳукмларни ҳам олиб келди. Уларнинг ҳаммаси муайян шахсга, Муҳаммадга ёки Холидга ёки Ҳасанга буюриладиган, лекин инсон эканлиги жиҳатидан буюриладиган ҳукмлардир.
Шаръий ҳукмларни умумийлигича кузатган одам шунга гувоҳ бўладики, Ислом шаръий ҳукмларни олиб келар экан, шахс манфаатини унинг ўзига хос шахсий хусусиятлари билан ҳисобга олди, шахс яшайдиган жамият манфаатини ҳам шахслардан тузилган жамият деган эътиборда ҳисобга олди, жамият аъзолари ўртасидаги алоқалар жиҳатидан эмас, жамият эканлиги жиҳатидан эътиборга олди. Чунки Ислом жамиятга ўзаро шаръий алоқаларни йўлга қўйиб берар экан шахс манфаатини ҳисобга олди, шахсга бошқа шахслар билан бўладиган шаръий алоқаларни йўлга қўйиб берар экан жамият манфаатини ҳисобга олди. Шунинг учун Ислом давлатга раийят ишларини идора қилиш учун агар байтул молдаги манбалар етарли бўлмаса мусулмонлардан мол олиш ҳуқуқини берар экан, давлатни фақат Аллоҳ жамият зиммасига вожиб қилган маблағнигина олишга чеклаб қўйди. Бунга мисол қилиб жиҳод учун ёки очларга таом бериш учун мол олишни келтириш мумкин. Ислом давлатга бу маблағни фақат бойларнинг ортиқча молидан, яъни еб-ичиш, кийим-кечак, уй-жой каби асосий эҳтиёжларидан ҳамда уйланиш, автомашина, хизматкор ёллаш ва шунга ўхшаш жамиятларининг урфида зарурий деб ҳисобланадиган камолий эҳтиёжларидан ортиқчасинигина олишга буюрди, шунга чеклаб қўйди. Бу шаръий ҳукмларни йўлга қўйишда жамиятни мухофаза қилиш мақсад қилинди ва унда шахс манфаати ҳисобга олинди. Шунингдек шариат шахсга уй қуришни ёки дарахт ўтқазиб, боғу бўстон қилишни мубоҳ қилар экан, одамлар ўтадиган йўлни тўсиб қўймасликни буюрганини, йўлга халақит қиладиган ёки омма мулкига тажовуз қиладиган тарзда бино
353-бет
Бетлар: 246 247 248 249 250 251 252 253 254 255 256 257 258 259 260 261 262 263 264 265 266 267 268 269 270 271 272 273 274 275 276 277 278 279 280 281 282 283 284 285 286 287 288 289 290 291 292 293 294 295 296 297 298 299 300 301 302 303 304 305 306 307 308 309 310 311 312 313 314 315 316 317 318 319 320 321 322 323 324 325 326 327 328 329 330 331 332 333 334 335 336 337 338 339 340 341 342 343 344 345 346 347 348 349 350 351 352 353 354 355 356 357 358 359 360 361 362 363 364 365 366 367 368 369 370 371 372 373 374 375 376 377 378 379 380 381 382 383 384 385 386 387 388 389 390 391 392 393 394 395 396 397 398 399 400 401 402 403 404 405 406 407 408 409 410 411 412 413 414 415 416 417 418 419 420 421 422 423 424 425 426 427 428 429 430 431 432 433 434
|